Menneske og samfunn
<!--
function MM_swapImgRestore() { //v3.0
var i,x,a=document.MM_sr; for(i=0;a&&i<a.length&&(x=a[i])&&x.oSrc;i++) x.src=x.oSrc;
}
function MM_preloadImages() { //v3.0
var d=document; if(d.images){ if(!d.MM_p) d.MM_p=new Array();
var i,j=d.MM_p.length,a=MM_preloadImages.arguments; for(i=0; i<a.length; i++)
if (a[i].indexOf("#")!=0){ d.MM_p[j]=new Image; d.MM_p[j++].src=a[i];}}
}
function MM_swapImage() { //v3.0
var i,j=0,x,a=MM_swapImage.arguments; document.MM_sr=new Array; for(i=0;i<(a.length-2);i+=3)
if ((x=MM_findObj(a[i]))!=null){document.MM_sr[j++]=x; if(!x.oSrc) x.oSrc=x.src; x.src=a[i+2];}
}
//-->
Kongar i mellomalderen
(sjå også Kongar i vikingtida)
Olav den Heilage Haraldsson
Olav var den fyrste kristne kongen. Han vart drepen i slaget på
Stiklestad i 1030.
Magnus den Gode
Magnus var son til Olav den Heilage, og vart konge etter far sin. Han
gjorde også krav på trona både i England og i Danmark,
men den fekk han ikkje.
Harald Hardråde var halvbror til Olav den Heilage og altså
halvonkel til Magnus den Gode. Han gjorde krav på den norske trona.
Magnus den Gode måtte gå med på dette i 1046. Magnus
døydde av sjukdom året etter.
Harald Hardråde
No var Harald Hardråde einekonge i Noreg i 19 år. Han gjorde
også krav på den danske trona og gikk difor til åtak
på Danmark. I 1066 gjekk han også til åtak på
den engelske kongen i det store slaget ved Stamford Bridge. Her vart Harald
drepen. Sjølv om den engelske kongen vann dette slaget kunne han
ikkje glede seg lenge. Han vart drepen i slaget mot ein fransk hertug
ved Hastings få dagar seinare.
Olav Kyrre og Magnus Haraldsson
No tok sønene til Harald Hardråde, Olav og Magnus, over trona
i 1066. Magnus døydde i 1069. Då vart Olav einekonge. Olav
var ein roleg og stillfaren mann. Difor vart han kalla Kyrre som tyder
"den rolege". Han vart òg kalla Olav Bonde. Olav var
den første norske kongen som kunne lese latin. I hans tid kom det
nye motar til landet. Bergen vart grunnlagde. Olav døydde av sjukdom
i 1093.
Magnus Berrføtt og Håkon Magnusson Torefostre
Magnus var son til Olav Kyrre, men han var ikkje så fredsam som
faren. Håkon var son til Magnus Haraldsson. Han gjorde krav på
trona, men vart drepen av Magnus sine menn i 1094. Magnus vart no einekonge.
Han gjekk til åtak på Sverige og drog to gonger mot England.
Men etter slaget ved Stamford Bridge i 1066 hadde ikkje skandinaviske
kongar noko makt der lenger.
Magnus var mest interessert i Skotland og Irland. På Orknøyane
var det strid mellom jarlane Pål og Erlend. Magnus sette sonen sin,
Sigurd Jorsalfar, til å styre på øyane. Elles la han
under seg øyane Man og Sudrøyane. Men Magnus kriga vidare.
Under eit røvartokt i Nord-Irland vart han lurt inn i bakhald av
irane, og vart drepen i august 1103.
Sigurd Jorsalfar, Øystein Magnusson og Olav Magnusson
Dei tre sønene til Magnus Berrføtt vart no kongar etter
far sin, men Olav døydde berre 17 år gamal. Kong Øystein
gjorde mye for å utvikle Bergen. Han grunnla Munkeliv kloster og
bygde ny kongsgard. Sigurd drog i korstog til Jerusalem, og vann stor
respekt for det. Dei to var kongar saman til Øystein døde
i 1123. Sigurd var då einekonge til sin død i 1130.
|
